Περιεχόμενα
1. Μελέτες για τη βιταμίνη D και τα αντηλιακά
Πολλές μελέτες έχουν ερευνήσει την επίδραση των αντηλιακών στη σύνθεση βιταμίνης D. Το 2019, δύο ανασκοπήσεις αυτών των μελετών δημοσιεύθηκαν στο British Journal of Dermatology.
Μία από αυτές χρηματοδοτήθηκε από τη L’oreal και μερικοί από τους ερευνητές της συνδέονται με άλλες μάρκες. Δεν δηλώθηκαν συγκρούσεις συμφερόντων για την άλλη.
Οι μελέτες που αξιολογήθηκαν σε αυτές τις ανασκοπήσεις χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: Εργαστηριακές, επιτόπιες και μελέτες παρατήρησης.
2. Εργαστηριακές δοκιμές
Αυτές οι πέντε μελέτες έγιναν στο εργαστήριο με τεχνητές πηγές υπεριώδους ακτινοβολίας. Μια δοκιμή χρησιμοποίησε δείγμα ανθρώπινου δέρματος και οι άλλες τέσσερις διεξήχθησαν σε εθελοντές. Όλες είχαν το ίδιο αποτέλεσμα: Το αντηλιακό μείωσε σημαντικά τη σύνθεση βιταμίνης D.
Αλλά μην βγάζετε συμπεράσματα ακόμα! Το εργαστηριακό περιβάλλον είναι πολύ διαφορετικό από τον πραγματικό κόσμο. Και οι δύο ανασκοπήσεις συμφωνούν ότι οι εργαστηριακές δοκιμές δεν αποτελούν αξιόπιστη ένδειξη για το πώς το αντηλιακό επηρεάζει την παραγωγή βιταμίνης D στον πραγματικό ήλιο.
3. Eπιτόπιες ελεγχόμενες δοκιμές
Οι επιτόπιες ελεγχόμενες δοκιμές γίνονται στον πραγματικό κόσμο αντί για το εργαστήριο. Οι εθελοντές κατανέμονται σε δύο ομάδες: Η μία ομάδα εφαρμόζει ένα συγκεκριμένο αντηλιακό καθημερινά. Οι εθελοντές στην άλλη ομάδα χρησιμοποιούν μια κρέμα πλασέμπο ή είναι απλά ελεύθεροι να χρησιμοποιούν αντηλιακό κατά την κρίση τους. Μπορεί να υπάρχουν περισσότερες ομάδες μερικές φορές.
Οι επιτόπιες δοκιμές είναι ο καλύτερος τρόπος για να διαπιστωθεί πώς το αντηλιακό επηρεάζει την παραγωγή βιταμίνης D:
Οι περισσότερες διαρκούν για μεγάλο χρονικό διάστημα και αυτό μας δίνει μια εικόνα για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του αντηλιακού στη σύνθεση βιταμίνης D. Οι συμμετέχοντες εκτίθενται στον πραγματικό ήλιο, όχι σε τεχνητό υπεριώδες φως. Κι επειδή μοιράζονται σε δύο ομάδες, τα επίπεδα βιταμίνης D μπορούν να συγκριθούν μεταξύ εκείνων που χρησιμοποιούν αντηλιακό καθημερινά και εκείνων που δεν το κάνουν.
3.1. Αυστραλιανές μελέτες
Οι δύο μεγαλύτερες επιτόπιες δοκιμές πραγματοποιήθηκαν στην Αυστραλία:
Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 1995, 58 εθελοντές έβαζαν αντηλιακό SPF 17 για επτά εβδομάδες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. 55 εθελοντές έβαζαν μια κρέμα πλασέμπο. Τα επίπεδα βιταμίνης D αυξήθηκαν σχεδόν εξίσου και για τις δύο ομάδες.
Μια άλλη αυστραλιανή μελέτη πραγματοποιήθηκε στη δεκαετία του 90′. 556 εθελοντές έβαζαν ένα αντηλιακό SPF 16 καθημερινά. Για τους άλλους 557 εθελοντές, η χρήση αντηλιακού ήταν σύμφωνα με την κρίση τους. Τα επίπεδα της βιταμίνης τους D μετά από 4,5 χρόνια ήταν σχεδόν τα ίδια.
3.2. Μελέτη της Βαρκελώνης
Η μελέτη αυτή έγινε στη Βαρκελώνη και δημοσιεύθηκε το 1998. 24 άτομα χρησιμοποιούσαν καθημερινά ένα αντηλιακό SPF 15 μόνο κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού. Οι άλλοι 19 συμμετέχοντες δεν έλαβαν συγκεκριμένες οδηγίες.
Τα επίπεδα της βιταμίνης τους D εξετάστηκαν τέσσερις φορές στα 2 χρόνια που ακολούθησαν. Τα επίπεδα βιταμίνης D των χρηστών αντηλιακού αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού, παρόλο που τότε έπρεπε να βάζουν αντηλιακό. Οι άλλοι συμμετέχοντες είδαν μια πιο σημαντική αύξηση σύνθεσης βιταμίνης D, όμως.
Όλοι οι χρήστες αντηλιακού είχαν ιστορικό ή κίνδυνο καρκίνου του δέρματος και τους συμβούλεψαν να αποφεύγουν τον ήλιο το μεσημέρι και να φορούν προστατευτικά ρούχα. Αισθάνομαι ότι τήρησαν τις οδηγίες αυτές και ότι ήταν πολύ προσεκτικοί με την προστασία από τον ήλιο λόγω της κατάστασής τους. Έτσι, πιθανότατα έβαζαν μπόλικο αντηλιακό και κάθονταν κάτω από μια ομπρέλα στην παραλία, ενώ οι άλλοι εθελοντές ψήνονταν στην παραλία Barceloneta! Έτσι, η αποφυγή του ήλιου πρέπει να είχε επίδραση στα επίπεδα της βιταμίνης τους D.
3.3. Μελέτη της Τυνησίας
Αυτή είναι η πιο πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύθηκε το 2019. Είναι μια δοκιμή μικρής διάρκειας που μας δίνει μια πολύ καλή εικόνα για το πώς το αντηλιακό επηρεάζει τη σύνθεση της βιταμίνης D κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών σε ηλιόλουστους προορισμούς.
Κατά τη διάρκεια διακοπών μιας εβδομάδας στην Τυνησία, δύο ομάδες 20 Πολωνών εθελοντών χρησιμοποίησαν ένα αντηλιακό SPF 15 που έπρεπε να εφαρμόζουν πολύ γενναιόδωρα. Υπήρξε μια πολύ σημαντική διάκριση μεταξύ των δύο ομάδων, όμως: Η μία χρησιμοποίησε αντηλιακό με υψηλή προστασία UVA, σε αντίθεση με την άλλη.
Υπήρχαν επίσης δύο ακόμη ομάδες στη δοκιμή αυτή. Οι συμμετέχοντες στη μία χρησιμοποίησαν αντηλιακό κατά την κρίση τους κατά τη διάρκεια των διακοπών τους. Η άλλη ομάδα ήταν λιγότερο τυχερή: Οι εθελοντές απλά έμειναν στην Πολωνία! Και δεν χρειαζόταν να χρησιμοποιήσουν αντηλιακό καθόλου.
Και οι δύο ομάδες που έβαλαν αντηλιακό, παρουσίασαν σημαντική αύξηση σύνθεσης βιταμίνης D χωρίς να πάθουν εγκαύματα. Ωστόσο, η ομάδα υψηλής προστασίας UVA τα πήγε πολύ καλύτερα από την άλλη.
Αυτό συνέβη επειδή, σε αντίθεση με τη UVB, η UVA δεν ενεργοποιεί τη σύνθεση βιταμίνης D. Στην πραγματικότητα, μπορεί να την επηρεάσει αρνητικά. Αυτή είναι μια σημαντική λεπτομέρεια που πρέπει να έχουμε υπόψη όταν ψωνίζουμε για αντηλιακό! Γι’ αυτό, να αναζητάτε πάντα προϊόντα με υψηλή UVA προστασία.
Η ομάδα εθελοντών που έβαζαν αντηλιακό κατά την κρίση τους, είχαν ελαφρώς υψηλότερη σύνθεση βιταμίνης D, αλλά έπαθαν και εγκαύματα. Και η ομάδα που έμεινε στην Πολωνία δεν παρουσίασε αύξηση των επιπέδων της βιταμίνης τους D.
Αυτή η δοκιμή είναι απόδειξη ότι δεν έχετε καμία δικαιολογία για να παραλείψετε το αντηλιακό κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών σας!
3.4. Συμπεράσματα
Αυτές οι τέσσερις δοκιμές μας δείχνουν σίγουρα ότι το αντηλιακό επιτρέπει τη σύνθεση βιταμίνης D. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι οι συμμετέχοντες σε όλες τους χρησιμοποίησαν αντηλιακά με σχετικά χαμηλό SPF. Η μια ανασκόπηση τονίζει την ανάγκη για νέες μελέτες με αντηλιακά υψηλότερου SPF. Επίσης, όλοι οι εθελοντές ήταν ανοιχτόχρωμοι και γι’ αυτό χρειάζονται περισσότερες μελέτες σε άτομα με πιο σκούρους τόνους δέρματος.
4. Μελέτες παρατήρησης
Αυτές οι μελέτες ονομάζονται επίσης “Μελέτες Ερωτηματολογίου” από την ανασκόπηση του Passeron. Οι συμμετέχοντες παρέχουν κάποιες πληροφορίες σχετικά με τις συνήθειές τους μέσω ερωτηματολογίου. Μερικές τυπικές ερωτήσεις θα μπορούσαν να είναι σχετικά με το πόσο συχνά χρησιμοποιούν αντηλιακό, πόσο χρόνο ξοδεύουν σε εξωτερικούς χώρους, τι γνωρίζουν για τον καρκίνο του δέρματος κλπ.
Η επίδραση του αντηλιακού στη σύνθεση βιταμίνης D δεν είναι συνήθως το κύριο θέμα αυτών των μελετών. Μερικές από αυτές, για παράδειγμα, εξετάζουν όλες τις πιθανές αιτίες ανεπάρκειας βιταμίνης D. Άλλες επικεντρώνονται στη σύνδεση μεταξύ της βιταμίνης D και ορισμένων ασθενειών.
Η ανασκόπηση του Neale βρήκε 69 μελέτες παρατήρησης:
Το 45% δεν ανέφερε καμία επίδραση του αντηλιακού στη σύνθεση βιταμίνης D, είτε θετική είτε αρνητική.
Το 25% βρήκε μια σύνδεση μεταξύ αντηλιακού και αύξησης των επιπέδων βιταμίνης D! Αυτό πιθανότατα οφείλεται στο γεγονός ότι οι συμμετέχοντες μπορούσαν να κάθονται περισσότερο χρόνο στον ήλιο χωρίς να πάθουν εγκαύματα.
Το 10% ανέφερε μείωση των επιπέδων βιταμίνης D.
Αναπόφευκτα, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με βεβαιότητα πόσο ακριβείς είναι οι απαντήσεις των συμμετεχόντων. Και μερικές μελέτες παραλείπουν μερικά σημαντικά ερωτήματα, όπως ποια μέρη του σώματός τους οι εθελοντές εκθέτουν στον ήλιο, αν παίρνουν συμπληρώματα βιταμίνης D και πολλά άλλα.
Παρά τα θέματα αυτά, οι μελέτες παρατήρησης υποδηλώνουν σίγουρα ότι η σύνθεση βιταμίνης D είναι δυνατή ενώ φοράτε αντηλιακό.
5. Ετυμηγορία
Τα πάνελ πίσω από τις δύο ανασκοπήσεις που παρουσίασα παραπάνω εξέτασαν πολλές μελέτες και συμπέραναν ότι το αντηλιακό επιτρέπει τη σύνθεση βιταμίνης D. Μια από αυτές τις αναθεωρήσεις χρηματοδοτήθηκε από την L’Oréal, αλλά νομίζω ότι είναι αντικειμενική. Έλεγξα πολλές από αυτές τις μελέτες και πιστεύω ότι τα συμπεράσματα και των δύο αναθεωρήσεων είναι βάσιμα.
6. Πηγές
Jayaratne N, Russell A, van der Pols JC. Sun protection and vitamin D status in an Australian subtropical community. Prev Med. 2012 Aug;55(2):146-50. Epub 2012 May 23. PMID: 22634425.
Marks R, Foley PA, Jolley D, Knight KR, Harrison J, Thompson SC. The effect of regular sunscreen use on vitamin D levels in an Australian population. Results of a randomized controlled trial. Arch Dermatol. 1995 Apr;131(4):415-21. PMID: 7726582.
Young AR, Narbutt J, Harrison GI, Lawrence KP, Bell M, O’Connor C, Olsen P, Grys K, Baczynska KA, Rogowski-Tylman M, Wulf HC, Lesiak A, Philipsen PA. Optimal sunscreen use, during a sun holiday with a very high ultraviolet index, allows vitamin D synthesis without sunburn. Br J Dermatol. 2019 Nov;181(5):1052-1062. Epub 2019 May 24. PMID: 31069787; PMCID: PMC6899952.Webb, A. R., Kazantzidis, A., Kift, R. C., Farrar, M. D., Wilkinson, J., & Rhodes, L. E. (2018). Meeting Vitamin D Requirements in White Caucasians at UK Latitudes: Providing a Choice. Nutrients, 10(4), 497.
de Gruijl, F., Webb, A. and Rhodes, L. (2020), Everyday sunscreen use may compromise vitamin D in temperate climes. Br J Dermatol, 182: 1312-1313.
Passeron, T., Bouillon, R., Callender, V., Cestari, T., Diepgen, T., Green, A., van der Pols, J., Bernard, B., Ly, F., Bernerd, F., Marrot, L., Nielsen, M., Verschoore, M., Jablonski, N. and Young, A. (2019), Sunscreen photoprotection and vitamin D status. Br J Dermatol, 181: 916-931.
Neale, R., Khan, S., Lucas, R., Waterhouse, M., Whiteman, D. and Olsen, C. (2019), The effect of sunscreen on vitamin D: a review. Br J Dermatol, 181: 907-915.
Faurschou, A., Beyer, D., Schmedes, A., Bogh, M., Philipsen, P. and Wulf, H. (2012), The relation between sunscreen layer thickness and vitamin D production after ultraviolet B exposure: a randomized clinical trial. British Journal of Dermatology, 167: 391-395
Libon F, Courtois J, Le Goff C, Lukas P, Fabregat-Cabello N, Seidel L, Cavalier E, Nikkels AF. Sunscreens block cutaneous vitamin D production with only a minimal effect on circulating 25-hydroxyvitamin D. Arch Osteoporos. 2017 Dec;12(1):66.
Ποια είναι η εμπειρία σας με τα αντηλιακά και τη βιταμίνη D; Αφήστε ένα σχόλιο παρακατω!
Σχόλια και ερωτήσεις