Περιεχόμενα
1. Εισαγωγή
Το ελαιόλαδο είναι βασικό στοιχείο της μεσογειακής διατροφής, που φημίζεται για τα οφέλη της για την υγεία. Γι’ αυτό ίσως πιστεύετε ότι είναι εξίσου καλό για το δέρμα. Το ηλιέλαιο, από την άλλη πλευρά, δεν χαίρει και μεγάλης εκτίμησης. Αλλά μη βγάζετε γρήγορα συμπεράσματα! Οι έρευνες έχουν δείξει ότι το ηλιέλαιο είναι καλύτερο για το δέρμα από το ελαιόλαδο, ειδικά δέρμα που είναι επιρρεπές σε έκζεμα ή ψωρίαση.
Δυστυχώς, πολλοί μπλόγκερ δεν έχουν ακούσει ποτέ αυτές τις έρευνες. Σίγουρα έχετε διαβάσει κάτι τύπου “Το ελαιόλαδο ήταν το μυστικό ομορφιάς της Κλεοπάτρας”. Ως πάσχων από ψωρίαση με κακή εμπειρία από κεραλοιφές με ελαιόλαδο, το βρίσκω απαράδεκτο. Και ένας Θεός ξέρει πώς ήταν πραγματικά η Κλεοπάτρα. Θα σας εξηγήσω λοιπόν γιατί το ηλιέλαιο είναι καλύτερο για το δέρμα σας από το ελαιόλαδο.
2. Ελαιόλαδο και Ελαϊκό οξύ
Κάθε λάδι περιέχει έναν συνδυασμό κορεσμένων και ακόρεστων λιπαρών οξέων.
Το ελαιόλαδο είναι πολύ πλούσιο σε Ελαϊκό οξύ, το οποίο είναι ένα μονοακόρεστο ωμέγα-9 λιπαρό οξύ. Αυτοί οι τύποι λιπαρών οξέων συντομογραφούνται συχνά ως MUFA. (Αυτό το MUFA δεν ακούγεται και πολύ επιστημονικό στα ελληνικά, έτσι δεν είναι;)
Η περιεκτικότητα σε Ελαϊκό οξύ μπορεί να διαφέρει αρκετά μεταξύ των διαφορετικών ελαιολάδων: από 55% έως 83%! Αλλά ανεξάρτητα από την περιεκτικότητα, είναι πάντα το κυρίαρχο λιπαρό οξύ στο ελαιόλαδο.
Το Ελαϊκό οξύ μπορεί να είναι πολύ ευεργετικό για την υγεία μας, όταν τρώμε ελαιόλαδο ως μέρος μιας υγιεινής διατροφής. Το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο περιέχει επίσης αντιφλεγμονώδεις πολυφαινόλες που μάλλον δρουν συνεργικά με το Ελαϊκό οξύ. Ωστόσο, οι πολυφαινόλες χάνονται εν μέρει στο εξευγενισμένο ελαιόλαδο. (Εξευγενισμένο, ραφιναρισμένο ή ραφινέ είναι το ίδιο πράγμα)
Το ελαιόλαδο δεν είναι εξίσου ευεργετικό όταν εφαρμόζεται στο δέρμα μας. Και αυτό οφείλεται στην υψηλή περιεκτικότητα σε Ελαϊκό οξύ.
Όπως και κάθε λάδι, το ελαιόλαδο περιέχει και άλλα λιπαρά οξέα. Ένα από αυτά είναι το Λινελαϊκό οξύ, το οποίο είναι το κυρίαρχο λιπαρό οξύ στο ηλιέλαιο. Στο ελαιόλαδο, η συγκέντρωση λινελαϊκού οξέος μπορεί να είναι τόσο χαμηλή όσο 3,5%.
3. Ηλιέλαιο και Λινελαϊκό οξύ
Το ηλιέλαιο περιέχει έως και 75% Λινελαϊκό οξύ, το οποίο είναι ένα πολυακόρεστο ωμέγα-6 λιπαρό οξύ. Αυτά τα λιπαρά οξέα συντομογραφούνται συχνά ως PUFA. (Το PUFA ακούγεται μια ιδέα πιο επιστημονικό από το MUFA!)
Το Λινελαϊκό οξύ είναι ένα λιπαρό οξύ που είναι απαραίτητο για τον άνθρωπο. Αλλά η υψηλή κατανάλωση Λινελαϊκού οξέος μπορεί να είναι υπερβολή: Οι δίαιτες με πολύ υψηλή πρόσληψη Ωμέγα-6 μπορεί να είναι κακές για την υγεία μας, ειδικά εάν η κατανάλωση λιπαρών οξέων Ωμέγα-3 είναι χαμηλή.
Έτσι, η κατανάλωση πολλού ηλιελαίου μπορεί να μην είναι τόσο καλή για την υγεία μας λόγω του Λινελαϊκού οξέος. Ωστόσο, σύμφωνα με έρευνα, το ηλιέλαιο συμπεριφέρεται πολύ καλύτερα από το ελαιόλαδο όταν εφαρμόζεται στο δέρμα. Και αυτό οφείλεται στην υψηλή περιεκτικότητα σε Λινελαϊκό οξύ.
Ακριβώς το αντίθετο από το ελαιόλαδο!
Νέες ποικιλίες ηλιέλαιου
Τις τελευταίες δεκαετίες, νέες ποικιλίες ηλιελαίου εμφανίστηκαν στην αγορά: ηλιέλαιο υψηλού Ελαϊκού και μεσαίου Ελαϊκού. Όπως υποδηλώνουν τα ονόματά τους, αυτά τα έλαια είναι υψηλότερα σε Ελαϊκό οξύ και χαμηλότερα σε Λινελαϊκό οξύ. Διατίθενται σε αμερικανικά καταστήματα, αλλά δεν τα βρήκα ποτέ σε ελληνικά ή βρετανικά σούπερ μάρκετ. Το ηλιέλαιο στην κουζίνα σας και τα προϊόντα ομορφιάς σας είναι πιθανότατα η ποικιλία υψηλού Λινελαϊκού οξέος.
4. Έρευνες για ελαιόλαδο, ηλιέλαιο και το δέρμα
4.1 Γιατί το ηλιέλαιο ωφελεί το δέρμα περισσότερο από το ελαιόλαδο
Το Λινελαϊκό οξύ διατηρεί την ακεραιότητα του επιδερμικού φραγμού. Βοηθά τα κερατινοκύτταρα (επιδερμικά κύτταρα) και τα λιπίδια του δέρματος να λειτουργούν καλύτερα. Το Ελαϊκό οξύ έχει το αντίθετο αποτέλεσμα: διαταράσσει τον φραγμό του δέρματος.
Και τα δύο έλαια περιέχουν Ελαϊκό οξύ και Λινελαϊκό οξύ. Έτσι, ίσως αναρωτιέστε γιατί το ηλιέλαιο είναι καλό για το δέρμα και το ελαιόλαδο δεν είναι. Είναι θέμα ισορροπίας: Το ελαιόλαδο περιέχει πολύ περισσότερο Ελαϊκό οξύ από Λινελαϊκό οξύ και εκεί βρίσκεται το πρόβλημα. Στο ηλιέλαιο, το Λινελαϊκό οξύ είναι άφθονο και εξισορροπεί τυχόν παρενέργειες από το Ελαϊκό οξύ.
Το Ελαϊκό οξύ δεν είναι ξένη ουσία στο δέρμα μας, άλλωστε. Ακριβώς όπως το Λινελαϊκό οξύ, είναι ένα φυσικό συστατικό των λιπιδίων του δέρματος μας. Αλλά το να πασαλείβετε το πρόσωπό σας με καθαρό ελαιόλαδο μπορεί να μεγάλη υπερβολή για το δέρμα σας.
Το ηλιέλαιο είναι σίγουρα μια καλύτερη επιλογή από το ελαιόλαδο για άτομα με ευαίσθητο δέρμα. Όμως, δεν συνιστώ να εφαρμόζετε καθαρό ελαιόλαδο στο δέρμα σας, ακόμα κι αν δεν είναι ευαίσθητο.
4.2 Κλινικές δοκιμές
Μία κλινική δοκιμή συνέκρινε τις επιδράσεις και των δύο ελαίων σε εθελοντές με ή χωρίς ατοπική δερματίτιδα. Η εφαρμογή ελαιολάδου στο δέρμα τους προκάλεσε προβλήματα ακόμη και σε εκείνους που δεν είχαν έκζεμα. Διατάραξε τον επιδερμικό τους φραγμό και προκάλεσε κοκκινίλα. Το ηλιέλαιο είχε το αντίθετο αποτέλεσμα: διατήρησε την ακεραιότητα του επιδερμικού φραγμού, δεν προκάλεσε κοκκινίλα και βελτίωσε επίσης την ενυδάτωση.
Το ηλιέλαιο ενίσχυσε σημαντικά την αποκατάσταση του επιδερμικού φραγμού σε δέρμα ποντικιών σε μια άλλη μελέτη. Το ελαιόλαδο είχε το αντίθετο αποτέλεσμα. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα έλαια πλούσια σε Λινελαϊκό οξύ, όπως το ηλιέλαιο, μπορεί να είναι χρήσιμα για νεογέννητα μωρά με ερεθισμένο δέρμα.
Σε μια άλλη κλινική δοκιμή σε νεογέννητα μωρά, το ηλιέλαιο βελτίωσε την ενυδάτωση του δέρματος και μείωσε τη διαδερμική απώλεια νερού.
Δύο ανασκοπήσεις που εξέτασαν τις παραπάνω δοκιμές και άλλες μελέτες, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το ηλιέλαιο είναι ευεργετικό για το ευαίσθητο δέρμα, ενώ το ελαιόλαδο μπορεί να είναι προβληματικό.
5. Έλαια ψυχρής έκθλιψης και εξευγενισμένα έλαια
Το πάμφθηνο ηλιέλαιο που πωλείται συνήθως στα σούπερ μάρκετ είναι εξευγενισμένο. Τα εξευγενισμένα έλαια συχνά υποβάλλονται σε επεξεργασία με θερμότητα ή/και χημικά. Μερικά περνούν ακόμα και από διαδικασία απομάκρυνσης οσμών! Οι επεξεργασίες αυτές οδηγούν σε απώλεια ορισμένων αντιοξειδωτικών και αντιφλεγμονωδών ουσιών. Κάποιες έρευνες έχουν δείξει ότι τα λιπαρά οξέα στα εξευγενισμένα έλαια παραμένουν άθικτα, αλλά αυτό μπορεί να μην συμβαίνει πάντα.
Οι πιθανότητες είναι ότι ένα παρθένο παρθένο ηλιέλαιο είναι καλύτερο για το δέρμα σας, επειδή διατηρεί συστατικά που είναι καλά για εσάς πέρα από το Λινελαϊκό οξύ. Ακριβώς όπως το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο είναι μια πολύ πιο υγιεινή επιλογή για τις σαλάτες σας από το εξευγενισμένο ελαιόλαδο.
Είναι πιο πιθανό να βρείτε παρθένα ηλιέλαια ψυχρής έκθλιψης σε καταστήματα υγιεινής διατροφής. Είναι πιο ακριβά από τα εξευγενισμένα, αλλά απείρως φθηνότερα από πιο κυριλέ έλαια όπως το Argan ή το Marula. Ένα λίτρο παρθένου ηλιέλαιου ψυχρής έκθλιψης μπορεί να κοστίσει όσο 30 ml λάδι Argan! Και είναι μια εξαιρετική επιλογή για το δέρμα σας, παρόλο που ακούγεται λιγότερο εξωτικό.
Αλλά για τα μαλλιά σας, πιστεύω ότι το εξευγενισμένο ηλιέλαιο θα λειτουργήσει μια χαρά και είναι πολύ οικονομικό! Λειτουργεί σίγουρα πολύ καλά για τα ξηρά μαλλιά μου.
6. Ελαιόλαδο σε προϊόντα περιποίησης του δέρματος
Νομίζω ότι το ελαιόλαδο στα προϊόντα που δεν ξεβγάζονται θα είναι θέμα κυρίως εάν βρίσκεται σε πολύ υψηλή περιεκτικότητα.
Ένα τυπικό παράδειγμα είναι η κεραλοιφή από κερί μέλισσας και ελαιόλαδο. Η ειρωνεία εδώ είναι ότι τέτοια προϊόντα συχνά συνιστώνται σε άτομα με ατοπική δερματίτιδα ή ψωρίαση! Είναι μία από τις περιπτώσεις όπου το φυσικό δεν σημαίνει καλύτερο για το δέρμα σας.
Αμφιβάλλω ότι το ελαιόλαδο στα προϊόντα καθαρισμού θα προκαλέσει προβλήματα στους περισσότερους ανθρώπους, ακόμη και σε υψηλές περιεκτικότητες: το πιο πολύ ξεβγάζεται. Αυτό περιλαμβάνει δημοφιλή λάδια καθαρισμού με ελαιόλαδο: περιέχουν ήπια επιφανειοδραστικά (καθαριστικά συστατικά) που αφαιρούν το μεγαλύτερο μέρος του λαδιού. Και δεν είναι καθαρό ελαιόλαδο. Συνδυάζουν πάντα το ελαιόλαδο με άλλα συστατικά.
Ωστόσο, εάν χρησιμοποιείτε καθαρό λάδι για να καθαρίσετε το δέρμα σας, αποφύγετε το ελαιόλαδο. Ή χρησιμοποιήστε ένα μείγμα ελαιολάδου με ηλιέλαιο, για να πάρετε μια ισορροπία λιπαρών οξέων που είναι καλύτερη για το δέρμα σας.
7. Ελαιόλαδο και ηλιέλαιο στη φροντίδα των μαλλιών
Ξηρό τριχωτό της κεφαλής
Εάν δεν βάζετε λάδι απευθείας ή κοντά στις ρίζες σας, δεν νομίζω ότι το ελαιόλαδο θα είναι πρόβλημα. Αλλά αν το κάνετε, επιλέξτε σίγουρα ηλιέλαιο, ειδικά εάν το τριχωτό της κεφαλής σας είναι επιρρεπές σε κοκκινίλα και ερεθισμό. Έχω μια ήπιας μορφής ψωρίαση και βάζω ηλιέλαιο καθημερινά στο κεφάλι και στα μαλλιά μου και σίγουρα βοηθάει χωρίς να τα κάνει καθόλου λιπαρά.
Πιτυρίδα
Το πράγμα γίνεται πιο περίπλοκο αν έχετε πιτυρίδα. Πολύς κόσμος πιστεύει λανθασμένα ότι η πιτυρίδα προκαλείται από ξηρό δέρμα και βάζει ελαιόλαδο για να τη θεραπεύσει. Πιθανότατα κάνουν τα πράγματα χειρότερα: Η πιτυρίδα προκαλείται στην πραγματικότητα από μύκητες που τρέφονται με έλαια του τριχωτού της κεφαλής. Γι’ αυτό δεν θέλετε να δώσετε στους μύκητες περισσότερα έλαια για να κάνουν τσιμπούσι!
Ένα ερευνητικό έγγραφο αναφέρει ότι μπορεί να χρειαστεί να αποφύγετε όλα τα φυτικά έλαια, εάν έχετε πιτυρίδα ή σμηγματορροϊκή δερματίτιδα. Αναφέρει όμως ότι πρέπει να αποφεύγετε ιδιαίτερα το ελαιόλαδο. Για την ανακούφιση της ξηρότητας του τριχωτού της κεφαλής, οι ερευνητές προτείνουν ορυκτέλαιο (mineral oil), επειδή οι μύκητες δεν μπορούν να τρέφονται από αυτό. Άλλος ένας καλός λόγος για να δώσετε σε αυτό το παρεξηγημένο συστατικό μια ευκαιρία.
8. Συστάσεις προϊόντων
Τα δύο αγαπημένα μου προϊόντα περιποίησης δέρματος με ηλιέλαιο παράγονται από την Cetaphil. Δεν είναι τόσο ευρέως διαθέσιμα όσο άλλα προϊόντα αυτής της μάρκας, παρόλο που είναι καλύτερα, κατά τη γνώμη μου.
Εάν αγοράσετε από έναν από τους συνδέσμους μου, δεν θα επιβαρυνθείτε με επιπλέον χρεώσεις και θα κερδίσω μια πολύ μικρή προμήθεια που θα βοηθήσει αυτό το blog να συνεχίσει.
Cetaphil Pro, Eczema Soothing Moisturizer
Πρόκειται για μια τέλεια ενυδατική κρέμα με ηλιέλαιο που είναι ιδανική όχι μόνο για έκζεμα. Χωρίς άρωμα και έχει πολλά ευεργετικά συστατικά: Ceramide NP, Νιασιναμίδη, Αργινίνη, Βούτυρο Καριτέ, Πανθενόλη, Sodium PCA και Υαλουρονικό Νάτριο. Είναι σχετικά ελαφρύ και έτσι είναι ιδανικό για χρήση κατά τη διάρκεια της ημέρας στα χέρια και στο πρόσωπό σας, καθώς δεν αφήνει πολύ λιπαρό υπόλειμμα. Το δοκίμασα και νομίζω ότι είναι η καλύτερη ενυδατική κρέμα του Cetaphil.
Αγορά από Pharm24 (ελληνικό φαρμακείο)
Cetaphil, Pro, Soothing Wash for Dry Skin
Αυτό είναι το καλύτερο αφρίζον καθαριστικό που έχω δοκιμάσει ποτέ. Πωλείται ως αφρόλουτρο, αλλά είναι ιδανικό για το πρόσωπο. Περιέχει ηλιέλαιο, καθώς και Βούτυρο Καριτέ, και αυτό φαίνεται. Καθαρίζει χωρίς να ξηραίνει καθόλου και το συνιστώ ακόμη και αν δεν έχετε ξηρό ή ευαίσθητο δέρμα. Ένας φίλος μου με δέρμα επιρρεπές στην ακμή το δοκίμασε και του άρεσε πολύ. Αφαιρεί το αντηλιακό αμέσως και υποψιάζομαι ότι μπορεί να αφαιρέσει το μακιγιάζ πολύ αποτελεσματικά. Νομίζω ότι είναι μια πολύ καλύτερη επιλογή από το δημοφιλές Gentle Skin Cleanser της Cetaphil. Το τελευταίο περιέχει Sodium Lauryl Sulphate, επομένως μπορεί να μην είναι ιδανικό για ευαίσθητο δέρμα.
Αγορά από Pharm24 (ελληνικό φαρμακείο)
Αγορές από Iherb
Η Iherb κάνει αποστολές από τις ΗΠΑ. Επομένως, αν δεν ζείτε στις ΗΠΑ, σας προτείνω να περιορίσετε το κόστος της παραγγελίας σας στο ελάχιστο για να αποφύγετε τις καταραμένες τελωνειακές χρεώσεις! Εκτός αν επιλέξετε αποστολή με DPD που περιλαμβάνει αυτές τις χρεώσεις. Στην Ελλάδα, αν η παραγγελία σας είναι κάτω από 22 ευρώ (συμπεριλαμβανομένων των μεταφορικών), δεν θα χρεωθείτε.
9. Πηγές
Marcelino G, Hiane PA, Freitas KC, et al. Effects of Olive Oil and Its Minor Components on Cardiovascular Diseases, Inflammation, and Gut Microbiota. Nutrients. 2019;11(8):1826. Published 2019 Aug 7.
Parkinson L, Cicerale S. The Health Benefiting Mechanisms of Virgin Olive Oil Phenolic Compounds. Molecules. 2016;21(12):1734. Published 2016 Dec 16.
DiNicolantonio JJ, O’Keefe JH. Importance of maintaining a low omega-6/omega-3 ratio for reducing inflammation. Open Heart. 2018;5(2):e000946. Published 2018 Nov 26.
Akkaya MR. Prediction of fatty acid composition of sunflower seeds by near-infrared reflectance spectroscopy. J Food Sci Technol. 2018;55(6):2318-2325.
Blekas, G. & Tsimidou, Maria & Boskou, Dimitrios. (2006). Olive Oil Composition.
Cooke A, Cork MJ, Victor S, et al. Olive Oil, Sunflower Oil or no Oil for Baby Dry Skin or Massage: A Pilot, Assessor-blinded, Randomized Controlled Trial (the Oil in Baby SkincaRE [OBSeRvE] Study). Acta Derm Venereol. 2016;96(3):323-330.
Danby SG, AlEnezi T, Sultan A, et al. Effect of olive and sunflower seed oil on the adult skin barrier: implications for neonatal skin care. Pediatr Dermatol. 2013;30(1):42-50.
Darmstadt GL, Mao-Qiang M, Chi E, et al. Impact of topical oils on the skin barrier: possible implications for neonatal health in developing countries. Acta Paediatr. 2002;91(5):546-554.
López Pérez G, Torres Altamirano M. Indicación del destilado oleico de girasol en el tratamiento de la dermatitis atópica [Indications for sunflower oil concentrate in the treatment of atopic dermatitis]. Rev Alerg Mex. 2006;53(6):217-225
Rudramurthy SM, Honnavar P, Dogra S, Yegneswaran PP, Handa S, Chakrabarti A. Association of Malassezia species with dandruff. Indian J Med Res. 2014;139(3):431-437.
Siegfried E, Glenn E. Use of Olive Oil for the Treatment of Seborrheic Dermatitis in Children. Arch Pediatr Adolesc Med. 2012;166(10):967.
Vaughn, A.R., Clark, A.K., Sivamani, R.K. et al. Natural Oils for Skin-Barrier Repair: Ancient Compounds Now Backed by Modern Science. Am J Clin Dermatol 19, 103–117 (2018)
Πώς δρα το ελαιόλαδο και το ηλιέλαιο στο δέρμα σας; Αφήστε ένα σχόλιο παρακατω!
Σχόλια και ερωτήσεις